ÖNSÖZ
Bireyler yaşamın idame ettirilmesi için çalışmak durumundadırlar. Çalışma
yaşamı sağlık, hastalık ve riskler açısından birçok konuyu da gündeme taşımaktadır.
İş sağlığı ve güvenliği çalışma yaşamının birey ve toplum için sağlıklı
olmasını, optimal iyilik halinin var olduğu ortamların sağlanmasını, çalışma barışı
ve esenliği için gerekli eylem ve düzenlemeleri içerir.
İş sağlığı ve güvenliği gelişen sağlık riskleri, iş kazası ve meslek hastalıkları
nedeniyle önemli bir halk sağlığı sorunudur. Dünyada her 15 saniyede bir
160 işçi iş kazası geçirmekte olup, her 15 saniyede bir işçi iş kazası ve meslek
hastalıkları nedeniyle ölmektedir. Bu her gün 6300 kişinin iş kazası ve meslek
hastalıkları nedeniyle ölümü bir diğer deyişle her yıl 3.2 milyondan fazla kişinin
ölmesi anlamına gelmektedir. Dünyadaki tüm işçilerin üçte ikisinin hala ILO tarafından
belirlenen asgari standartları karşılamayan koşullarda çalıştığı tahmin
edilmektedir.
İş sağlığı ve güvenliğinin temel amacı iş kazaları ve meslek hastalıklarına
yönelik önleyici ve koruyucu faaliyetleri yürütmek ve geliştirmek, sağlık risklerini
ve gelişen zararları ortadan kaldırmak çalışılabilir bir ortam yaratmaktır.
İş sağlığı ve güvenliği geniş kapsamlı olup birçok disiplinin ortak veya
birlikte çalışmasını öngörmektedir. Ayrıca sadece sağlık değil sosyal boyutu ve
hukuki yönleri nedeniyle sektörler arası işbirliğini de gerektirmektedir.
Bu nedenle kitabımızda iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin kavramsal bilgiler,
tarihçe, çalışan gurubun demografik ve işgücüne ilişkin profiller, iş kazaları, meslek
hastalıkları, iş sağlığı ve güvenliğini tehdit eden mobbing ve stress konusu
ile bilgiler verilip çalışanın sağlığı ve güvenliği için yasal olarak rol ve görevleri
bulunan sağlık personeli, iş güvenliği uzmanının rol ve görevlerine de ayrıca yer
verilmektedir.
Sağlık tesislerinde çalışanların haklarından bazıları,-iş sağlığı ve güvenliği
kanununun getirdikleri ile son bulan kitabımızda 13 bölüm yer almaktadır
Bu kitap sağlık iş sağlığı ve güvenliği ile ilgilenen tüm sağlık personeli, iş
güvenliği uzmanları, çalışma sağlığı ile ilgilenen tüm paydaşlar ve sağlık alanında
öğrenim gören tüm öğrenciler için yararlı bilgiler içermektedir.
Kitabın hazırlanması konusunda bana manevi destek veren aileme, oğluma
ve Sakarya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı’ndaki
arkadaşlarıma teşekkür ederim.
Doç. Dr. Ayşe ÇEVİRME